
فروسیلیکو منگنز یکی از آلیاژهای مهم در صنعت فولاد است که انتخاب درست آن نقش تعیینکنندهای در کیفیت نهایی محصول فولادی دارد. در این راهنمای تخصصی، با ترکیب شیمیایی فروسیلیکو منگنز، کاربردهای اصلی، استانداردهای بینالمللی مانند ASTM A99، ISO 5445 و EN 10036، و نیز نکات کلیدی برای خرید این آلیاژ پرکاربرد آشنا میشوید.
توجه داشته باشید که انتخاب فروسیلیکومنگنز مناسب فقط به قیمت وابسته نیست بلکه بررسی دقیق آنالیز شیمیایی، شکل ظاهری، منبع تولید و شرایط حملونقل این ماده آلیاژی هم تأثیر مستقیم بر کیفیت نهایی فولاد تولیدی دارد.
در همین راستا راهنمای خرید فروسیلیکو منگنز در روابط عمومی شرکت تامین آلیاژ کارا صنعت و زیر نظر کارشناسان این مجموعه بازرگانی تهیه شد تا به شما کمک کند با درک بهتر ترکیب، کاربردها و مشخصات فنی، انتخابی آگاهانه و دقیق داشته باشید.
راهنمای خرید فروسیلیکو منگنز با رویکرد علمی
فرومنگنز سیلیکو یکی از آلیاژهای فروآلیاژی پرکاربرد در صنعت فولادسازی است که از ترکیب سیلیکون، منگنز و آهن تشکیل، و معمولاً از واکنش کانیهای منگنز با کوارتزیت و کربن در کوره قوس الکتریکی تولید میشود. (منبع علمی: Gupta, R.C. & Chatterjee, A. (2007). “Ferroalloys Technology).
عنصر | محدوده درصد وزنی رایج |
Si | ۱۴ – ۱۸ % |
Mn | ۶۰ – ۶۸ % |
C | ۱.۵ – ۲.۵ % |
Fe | باقیمانده |
P و S | حداکثر ۰.۰۵ % |
این آلیاژ با سه هدف شامل اکسیدزدایی، افزایش سختی و ساتحکام و جلوگیری از شکنندگی ناشی از گوگرد در صنایع فولاد به کار گرفته میشود و همانطور که پیش از این نیز گفته شد، منگنز و سیلیکون از ترکیبات فروسیلیکو منگنز به شمار میرود و هر دو آنها در فرآیند ذوب فولاد نقش اکسیدزدایی دارد.
علاوه بر آن استفاده از فروسیلیکو منگنز، بهبود خواص مکانیکی فولاد مانند سختی و استحکام را در پی دارد و منگنز آن با گوگرد واکنش داده و مانع از شکنندگی فولاد میشود.
معیارهای مهم خرید فروسیلیکو منگنز
معیار فنی | توضیحات |
درصد Mn و Si | ترکیب شیمیایی باید با گرید فولادی مورد نظر هماهنگ باشد. برای فولادهای مقاوم به سایش،SiMn با Mn بالا مناسب است. |
مقدار C | برای فولادهای کمکربن، باید فرومنگنز سیلیکو با کربن پایین (Low Carbon SiMn) خریداری شود. |
اندازه ذرات | بسته به نوع کوره و فرآیند تزریق (شارژ مستقیم یا تزریق پودری) اندازه بین ۱۰ تا ۵۰ میلیمتر مناسب است. |
مقدار P و S | فسفر و گوگرد پایین (< 0.03%) نشاندهنده کیفیت بالا است. |
میزان هدررفت و نرخ جذب | راندمان در جذب آلیاژ در فولاد مذاب باید مورد توجه باشد؛ SiMn با ترکیب یکنواخت بازده بالاتریدارد. |
استانداردهای بینالمللی مهم برای خرید فروسیلیکومنگنز
استاندارد ASTM A99
استاندارد بینالمللی ASTM A99 تحت عنوان: “Standard Specification for Ferroalloys and Other Alloying Materials” استاندارد مشخصات برای فروآلیاژها و یکی از استانداردهای شناختهشده در حوزه متالورژی است که بخشی از آن به آلیاژ فروسیلیکومنگنز (FerroSilicoManganese) اختصاص دارد.
طبق این استاندارد، فروسیلیکومنگنز دارای ترکیبات عمده زیر است:
عنصر | درصد وزنی (حدود) |
منگنز (Mn) | ۶۰–۷۵% |
سیلیسیم (Si) | ۱۴–۱۷% |
کربن (C) | حداکثر تا ۲.۰% (نوع پرکربن) یا حداکثر ۱.۰% (نوع کمکربن) |
فسفر (P) | حداکثر ۰.۳۵% |
گوگرد (S) | حداکثر ۰.۰۳% |
الزامات عمومی ASTM A99 برای فروآلیاژها نیز شامل ظاهر فیزیکی، کنترل کیفیت و بسته بندی و برچسبگذاری است؛ طبق این استاندارد فروسیلیکو منگنز باید به صورت تودهای یا گرانولی و عاری از ناخالصیهای ظاهری مانند خاک و مواد اکسیدی باشد.
نمونهبرداری و آزمون آن هم باید طبق روشهای استاندارد ASTM مانند ASTM E32 انجام شود و بستهبندی و برچسبگذاری:نیز باید شامل نام، گرید، ترکیب شیمیایی و وزن باشد.
استاندارد ISO 5445
استاندارد بینالمللی ISO 5445 تحت عنوان: “Ferroalloys — Specifications and delivery requirements for ferrosilicomanganese” یکی از استانداردهای کلیدی سازمان بینالمللی استانداردسازی (ISO) برای تعریف ترکیب شیمیایی مجاز، طبقهبندی گریدها و الزامات کیفی فروسیلیکومنگنز (FeSiMn) است.
طبقهبندی فروسیلیکومنگنز در ISO 5445:
این استاندارد فروسیلیکومنگنز را بر اساس درصد عناصر اصلی Mn و Si به چند گرید تقسیم میکند؛ البته مقادیر ممکن است بسته به کشور و نسخه استاندارد بهروز شده کمی تغییر داشته باشند.
گرید استاندارد | Mn (%) | Si (%) | (C)حداکثر | (P)حداکثر | (S)حداکثر |
FeSiMn 65/15 | ۶۳–۶۷ | ۱۴–۱۶ | ۲.۰ | ۰.۳۵ | ۰.۰۳ |
FeSiMn 70/15 | ۶۸–۷۲ | ۱۴–۱۶ | ۲.۰ | ۰.۳۰ | ۰.۰۳ |
FeSiMn 75/10 | ۷۳–۷۷ | ۹–۱۱ | ۱.۵ | ۰.۲۵ | ۰.۰۲ |
ویژگیها و الزامات دیگری هم در این استاندارد بین المللی وجود دارد و از جمله آنها میتوان به ویژگیهای عمومی اشاره کرد:
• آلیاژ باید بهصورت تودهای (lump) یا گرانولی (granulated) و فاقد هرگونه آلودگی فیزیکی باشد.
• هیچ ناخالصی خارجی مانند خاک، زغال، زنگزدگی و بقایای صنعتی نباید در بار وجود داشته باشد.
استاندارد اروپایی EN 10036
استاندارد اروپایی EN 10036 با عنوان کامل: “Ferroalloys — Sampling and sample preparation for chemical analysis” یک استاندارد فنی کلیدی در اروپا برای تعیین روشهای صحیح نمونهبرداری از فروآلیاژها از جمله فروسیلیکومنگنز، فرومنگنز، فروسیلیس، فرومولیبدن، فروکروم و سایر آلیاژهای آهندار است.
استاندارد EN 10036 در مورد «روش نمونهبرداری از فروآلیاژها به صورت جامد تودهای یا پودری»، «هیه نمونههای نماینده از کل بار یا بخش خاصی از آن» و «آمادهسازی نمونهها برای تجزیه شیمیایی دقیق» اطلاعاتی را در اختیار قرار می دهد.
این استاندارد بهطور خاص برای فروآلیاژهایی استفاده میشود که در کارخانهها تولید میشوند یا به بازار عرضه میگردند یا به صورت بلوکی، گرانولی یا پودری هستند و به کنترل کیفی دقیق در ترکیب شیمیایی نیاز دارند.
مراحل کلیدی در این استاندارد شامل نمونهبرداری اولیه، آماده سازی نمونه ها و ساخت نمونه نماینده است و از آنجایی که نتایج آنالیز شیمیایی تنها زمانی قابل اعتماد هستند که نمونه نماینده درست تهیه شده باشد، بر همین اساس این استاندارد از اهمیت ویژه برخوردار است.
همچنین اجرای صحیح EN 10036، پایهگذار کیفیت محصول و مطابقت با قراردادها در خرید و فروش فروآلیاژهاست و این استاندارد در مطابقت با سایر استانداردهای بینالمللی مانند ISO و ASTM طراحی شده و در اروپا کاربرد گسترده دارد.
ملاحظات حمل و نگهداری هنگام خرید فروسیلیکو منگنز
فروسیلیکو منگنز باید در جای خشک و دور از رطوبت نگهداری شود و تماس با آب میتواند سبب اکسید شدن سریع و کاهش کیفیت شود.
برای حمل انبوه این ماده آلیاژی از کیسههای جامبو (Big Bag) با پوشش ضد رطوبت استفاده میشود و از تولیدکنندگان معتبر جهانی می توان به “Eramet ” فرانسه، “Nippon Denko ” ژاپن، “Tata Steel ” هند و ” Feng Erda Group ” چین اشاره کرد.
نکات اقتصادی برای خرید فروسیلیکو منگنز
•نوسانات قیمت تابعی از نرخ جهانی سنگ منگنز و انرژی الکتریکی است.
• در بازار ایران، قیمتگذاری تابع قیمت ارز و عرضه داخلی تولیدکنندگانی مانند فروآلیاژ ایران (زرند کرمان) یا تولیدکنندگان بخش خصوصی است.
به گزارش روابط عمومی شرکت تامین آلیاژ کارا صنعت، خرید فرومنگنز سیلیکو باید با توجه به نوع فولاد مصرفی، گرید شیمیایی دقیق، میزان ناخالصی مجاز و کیفیت فرآیند تولید انجام گیرد. در پروژههای فولادی حساس، استفاده از این ماده با ناخالصی پایین و درصد دقیق Mn و Si اهمیت بالایی دارد.
شرکت تامین آلیاژ کارا صنعت در محتوای اخیر خود در سایت این شرکت انتشار یافت، تاثیر قیمت فروسیلیکو منگنز بر صنعت فولاد و تحلیل بازار را در اختیار مخاطبان گذاشت.
این شرکت که زیر نظر هلدینگ آراز فولاد رونیکا فعالیت میکند، با ارائه طیف گستردهای از محصولات باکیفیت، قیمتهای رقابتی و خدمات بینظیر، نیازهای واحدهای فولادسازی در اقصی نقاط کشور را تامین میکند.