عنصر Cr با عدد اتمی ۲۴ و نماد شیمیایی Cr، یکی از عناصر مهم جدول تناوبی است که در گروه فلزات واسطه قرار می‌گیرد. کروم به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و سختی قابل توجه، نقش مهمی در صنایع مختلف به ویژه فولادسازی و تولید آلیاژها دارد. این عنصر در طبیعت به صورت ترکیبات معدنی مانند کرومیت (FeCr₂O₄) یافت می‌شود و خالص‌سازی آن نیازمند فرآیندهای پیچیده متالورژیکی است.

خواص فیزیکی و شیمیایی عنصر Cr

کروم دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که آن را به یکی از عناصر کلیدی در صنعت تبدیل کرده است:

• عدد اتمی: 24

• جرم اتمی: 51.۹۹۶ g/mol

• حالت فیزیکی: جامد، براق و نقره‌ای رنگ

• نقطه ذوب: 1907 °C

• نقطه جوش: 2671 °C

• ساختار کریستالی: مکعبی مرکزدار (BCC)

• ویژگی برجسته: مقاومت عالی در برابر زنگ‌زدگی و اکسیداسیون

این خواص سبب می‌شود که عنصر Cr در فولاد ضدزنگ (Stainless Steel) و روکش‌دهی فلزات کاربرد گسترده‌ای داشته باشد.

تاریخچه کشف کروم

کروم اولین بار در سال ۱۷۹۷ توسط شیمیدان فرانسوی لوئی نیکولا ووکلن (Louis Nicolas Vauquelin) کشف شد. او توانست این عنصر را از سنگ معدنی “سرب قرمز سیبری” استخراج کند. نام کروم از واژه یونانی chroma به معنای “رنگ” گرفته شده است، زیرا ترکیبات کروم دارای رنگ‌های متنوع و جذابی هستند.

منابع طبیعی و استخراج کروم

اصلی‌ترین منبع طبیعی کروم، کانی کرومیت است که به طور عمده در کشورهای زیر یافت می‌شود:

• آفریقای جنوبی (بزرگترین تولیدکننده جهانی)

• قزاقستان

• هند

• ترکیه

• ایران

فرآیند استخراج کروم شامل مراحل زیر است:

1. استخراج کرومیت از معادن روباز یا زیرزمینی

2. خردایش و تغلیظ سنگ معدن

3. ذوب در کوره‌های قوس الکتریکی یا کوره‌های احیایی

4. تولید فروکروم (FeCr) به عنوان ماده اولیه صنایع فولادسازی

کاربردهای صنعتی عنصر Cr

۱. فولادسازی و تولید آلیاژها

بیش از ۸۰ درصد مصرف جهانی کروم در صنعت فولاد و به‌ویژه فولاد ضدزنگ است. افزودن کروم به فولاد، خواص زیر را ایجاد می‌کند:

• افزایش مقاومت به خوردگی

• بهبود سختی و استحکام

• افزایش مقاومت در برابر حرارت

• ایجاد سطح براق و زیبا

نمونه آلیاژهای مهم کروم:

• Stainless Steel (حداقل ۱۰.۵% کروم)

• فروکروم پرکربن و کم‌کربن

• آلیاژهای مقاوم به حرارت و اکسیداسیون

۲. صنایع شیمیایی

ترکیبات کروم در صنایع شیمیایی کاربرد زیادی دارند. به عنوان مثال:

• دی‌کرومات پتاسیم (K₂Cr₂O₇): به عنوان اکسیدکننده قوی در آزمایشگاه‌ها

• کروم تری‌اکسید (CrO₃): در فرآیند پوشش‌دهی و آبکاری

• نمک‌های کروم: در صنایع دباغی چرم برای افزایش مقاومت و دوام

۳. صنایع رنگ و شیشه

یکی از دلایل نام‌گذاری کروم، رنگ‌های متنوع ترکیبات آن است. برخی کاربردها:

• تولید رنگدانه‌های سبز، قرمز و زرد

• استفاده در رنگ‌آمیزی شیشه و سرامیک

• تولید جوهرهای صنعتی

۴. آبکاری فلزات

کروم به دلیل ظاهر براق و مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون، برای آبکاری قطعات فلزی استفاده می‌شود. این پوشش علاوه بر زیبایی، مقاومت سایشی و عمر قطعات را افزایش می‌دهد.

نقش زیستی کروم

عنصر Cr در مقادیر کم، یک عنصر کم‌یاب ضروری برای بدن انسان محسوب می‌شود. کروم سه ظرفیتی (Cr³⁺) در متابولیسم کربوهیدرات‌ها و تنظیم قند خون نقش دارد.
اما ترکیبات کروم شش ظرفیتی (Cr⁶⁺) سمی و سرطان‌زا هستند و باید با احتیاط کامل کنترل شوند.

مزایا و معایب استفاده از کروم

مزایا:

• مقاومت بالا در برابر خوردگی

• افزایش استحکام فولاد

• زیبایی سطح آبکاری‌شده

• ایجاد رنگ‌های متنوع در صنایع رنگ

معایب:

• هزینه بالای استخراج و فرآوری

• اثرات زیست‌محیطی ترکیبات کروم شش ظرفیتی

• نیاز به مدیریت پسماندهای صنعتی

جدول خواص مهم عنصر Cr

عنصر Cr یا کروم یکی از فلزات کلیدی در صنایع فولاد، آلیاژسازی، رنگ، شیشه و آبکاری است. بدون کروم، تولید فولاد ضدزنگ و بسیاری از تجهیزات صنعتی مدرن غیرممکن خواهد بود. با توجه به اهمیت این عنصر در زنجیره تأمین مواد اولیه، انتخاب یک تأمین‌کننده معتبر برای خرید محصولات مرتبط مانند فروکروم و ترکیبات کروم ضروری است.

👉 شرکت تأمین آلیاژ کارا صنعت به عنوان یکی از تأمین‌کنندگان معتبر مواد اولیه فولاد، آماده همکاری با صنایع مختلف در زمینه تأمین فروکروم و محصولات مرتبط با کروم است. برای دریافت مشاوره و استعلام قیمت همین حالا با ما تماس بگیرید.

📞 اطلاعات تماس تأمین آلیاژ کارا صنعت

• آدرس دفتر: تهران، دریاچه شهدای خلیج فارس، میدان ساحل، مجتمع تجاری اداری آکادا سنتر، طبقه چهار، واحد ۲۰۱

• تلفن: 02147004352

• موبایل و واتساپ: 09124936641 – ۰۹۱۲۲۱۵۹۳۷۷ – ۰۹۱۲۳۳۶۹۴۴۲

• ایمیل: TaKaraSanat@Gmail.com

• وب‌سایت: www.Ta-KaraSanat.com